Filosofie

Het is van wezenlijk belang dat Taekwon-do niet alleen wordt gezien als een zelfverdedigingssport. Bij sport is altijd een competitie-element aanwezig waarbij een spel gespeeld wordt met de bedoeling dat er een winnaar uit komt. Taekwon-do leent zich uitstekend voor sportbeoefening en het is een belangrijk facet van Taekwon-do beoefening. Maar in de visie van de UTI is Taekwon-do meer.

Kunst

De UTI ziet Taekwon-do als een zelfverdedigingskunst.

Je zou hiermee kunnen zeggen dat Taekwon-do bestaat uit een aantal oefeningen die de gezondheid bevorderen. Als je dit zegt heeft Taekwon-do beoefening een duidelijk doel, de gezondheid, waarvoor alle middelen zoals de tuls, partneroefeningen, ki-oefeningen, sparren, etc. gebruikt worden. Deze definitie neemt het sport element mee.

Een definitie van "kunst" die verder gaat, wordt gevonden als de taekwondoka naar perfectie streeft. Dan kun je zeggen dat het beoefenen van Taekwon-do uiteindelijk een methode voor geestelijke verrijking is. We komen hierbij uit op het ‘Do’ aspect van Taekwon-do. "Do" staat voor ‘de weg’, ‘de manier’, ‘de reis’ en maakt deel uit van een traditionele Aziatische levensbeschouwing. Dit is voor westerlingen niet altijd gemakkelijk te begrijpen. Wij zijn geneigd om een reis te zien als een noodzakelijke inspanning om ergens te komen. In de traditionele Oosterse denkwijze is het vaak niet belangrijk om daadwerkelijk de plaats van bestemming te bereiken, maar gaat het om de reis zelf.

Kunst en kunde

Een metafoor die nogal eens gebruikt wordt, is dat Taekwon-do zowel een ‘kunde’ als een ‘kunst’ is. ‘Kunde’ staat dan voor technische vaardigheid en trainen omwille van de techniek, de sport, de competitie of de recreatie. ‘Kunst’ kan hierbij een extra dimensie zijn. Het perfectioneren van de techniek gebeurt dan niet langer om steeds beter te worden, of om de tegenstander te overwinnen, maar om een hoger doel te bereiken. Lichaam en geest worden getraind om één te zijn. Er treedt een andere vorm van bewustzijn op waardoor een andere levenshouding aangenomen kan worden.

‘Kunde’ en ‘kunst’ zijn in een soort continuüm onlosmakelijk met elkaar verbonden. De Taekwon-do beoefening van een leerling beweegt zich aanvankelijk op het niveau van ‘kunde’, en kan zich later, als de technisch vaardigheid voldoende gegroeid is, langzaam ontwikkelen in de richting van ‘kunst’. Een goede technische vaardigheid is voorwaarde, maar geeft geen garantie voor het bereiken van het ‘kunst’ niveau.

De ‘kunst’ waar we hier op doelen is de kunst van de uitvoerende muzikant en niet die van het muziekstuk, van de danser die in zijn dans een is met de muziek en niet die van het choreografisch werkstuk, het is de kunst van de schilder in actie en niet die van het schilderstuk. Je moet hierbij denken aan een schilder die dank zij jarenlange training, ervaring, en artistiek inzicht, een beeld treffend in een paar penseelstreken op het doek zet. Hij moet de technische vaardigheid bezitten, maar dat is genoeg: met alleen techniek produceer je geen ‘levend’ beeld.

Perfectie

Overigens krijgen de technieken door het ‘overstijgen’ van de ‘kunde’ een hogere graad van perfectie, terwijl het puur bezig zijn met het perfectioneren van de technieken juist hier een belemmering voor kan zijn.

Totale perfectie is nooit te bereiken. Toch is streven ernaar belangrijk: het schoolt de geest en vormt hiermee de spil in het veranderen van het bewustzijn, een verandering waarbij de geest ‘vrij’ gemaakt wordt.

Door het uitvoeren van handelingen waarbij niet langer nagedacht hoeft te worden kunnen we in een toestand van ‘ik-loosheid’ of ‘zelf-vergetenheid’ komen. Uiteraard moet je hierbij niet tegelijkertijd ergens anders aan denken. Door de geest op deze manier ‘vrij’ te maken kunnen we in contact komen met innerlijke krachten en open staan voor de ware grond van het leven.

"Een strijder denkt nergens aan en is ook niet bang voor de dood, lijden of verlies. Hij is optimaal voorbereid door in feite nergens op voorbereid te zijn. Geen enkele gedachte leidt hem af. Zo staat hij open voor alles en zal overwinnen."

Deze toestand van de geest wordt ook wel ‘een lege geest’ genoemd. Je weet creatief en optimaal gebruik te maken van al je mogelijkheden, je handelt effectief en als het ware vanzelf, je reageert adequaat, je bent volledig gefocust, en je laat niet afleiden door zorgen en irrelevante gedachten. Je bent het niveau van ‘kunde’ overstegen en op het niveau van ‘kunst’ beland.

De tekst hierboven is grotendeels overgenomen uit "Taekwon-do werkboek 2&3 Dan", door K. van Orsouw, J. Teeuwissen en S. van Oeveren, een uitgave van de UTI, p.10 en 11.